Popularne wyobrażenia o pustyniach przedstawiają obraz rozległych równin z piaszczystymi wydmami kompletnie pozbawionymi roślin i głazów. Niektóre pustynie rzeczywiście składają się z olbrzymich wydm usypanych przez wiatr, ale wydmy wcale nie są reprezentatywną cechą wszystkich pustyń. Wiatr może być bardzo ważnym czynnikiem kształtującym krajobraz pustyni - z powodu małej ilości roślin chroniących powierzchnię gruntu. Strumienie piasku ciskane przez podmuchy wiatru żłobią ściany skalne i jardangi wygładzając je równocześnie. Na obszarach obfitujących w piasek wiatr może przenosić go i usypywać z niego wydmy. Piasek, z którego tworzą się wydmy pustynne często pochodzi z suchych koryt rzek, wyschniętego dna jezior lub z wybrzeża. Nagie ściany skalne ulegają też wietrzeniu, któremu sprzyjają codzienne duże skoki temperatury. Chociaż na pustyniach opady są niewielkie, brak roślinności i duża intensywność ulewnych deszczów pustynnych oznacza, że woda odgrywa ważną rolę w kształtowaniu krajobrazu pustyni. Łożyska rzek pustynnych, często zwanych wadi, mogą unieść duże ilości wody i osadu podczas ulewnych deszczów. Może to doprowadzić do utworzenia się jarów i gęsto pokrytych wąwozami terenów, zwanych rozdolami. Rozdoły powstają zwłaszcza tam, gdzie znajdują się miękkie i łatwo ulegające erozji, osady. Na obszarach górzystych mogą wystąpić krótkotrwałe erozyjne powodzie. Duże ilości osadu uniesionego podczas powodzi mogą zostać złożone tam, gdzie rzeka przechodzi z terenów górzystych na równinę; tworzy się wówczas tzw. stożek aluwialny (napływowy). W miarę upływającego czasu, działanie wody i wiatru może pociąć pustynię na obszary o odmiennej charakterystyce. Na terenach, gdzie podłoże skalne składa się z poziomo ułożonych warstw (np. w pustynnych obszarach Arizony i Nowego Meksyku w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych) może doprowadzić to do powstania pojedynczych gór o płaskich wierzchołkach, zwanych górami stalowymi lub ostańcami. W przypadkach, kiedy skały nie składają się z poziomo ułożonych warstw mogą się wytworzyć bardziej zaokrąglone góry wyspy, czasami zwane świadkami. Słynnym okazem góry-świadka jest Ayers Rock w Australii.